به گزارش سلامت نیوز، دکتر علی ستایش، فلوشیپ جراحی عروق در سایت خود نوشت: گره‌های لنفی که بیشتر مردم به آنها غده لنفی می‌گویند در همه جای بدن وجود دارد. این گره‌ها در واقع محل تجمع سلول‌های دفاعی بدن هستند. شبکه لنفاوی از تعداد زیادی گره و رگ‌های به هم پیوسته تشکیل شده است و یک سیستم دفاعی کامل ایجاد می‌کند. به این ترتیب مشخص است هر وقت کار دفاعی بدن زیاد می‌شود، این گره‌ها ورم می‌کنند و گاه دردناک و آزار دهنده می‌شوند. به‌این ترتیب وقتی ما متوجه گره‌های لنفی می‌شویم که در واقع اینها بزرگ شده اند. ورم کردن گردن یکی از مکان هایی از بدن است که امکان برامدگی آن وجود دارد.
در واقع آنچه که درباره ورم کردن گردن بایستی بدانید این است که اگرچه بزرگی و تورم اجزای سیستم لنفی، ارتباطی به فوق تخصص غدد ندارد.
علل بزرگی این غده‌ها بسیار زیاد هستند:
هرگونه عفونت میکروبی دهان و دندان‌ها می‌تواند باعث بزرگ شدن گره‌های لنفی در منطقه زیر فک‌ها شود. عفونت‌های حلق و حنجره هم براحتی موجب بزرگ‌شدن گره‌های اطراف گردن شده و بیمار در بسیاری موارد نگران می‌شود و به پزشکان مختلف از جمله فوق‌تخصص غدد مراجعه می‌کند. گره‌های لنفاوی زیر بغل نیز در اثر عفونت‌های دست و پستان بزرگ می‌شوند.
گاهی برخی بیماری‌های میکروبی یا بعضی ویروس‌ها می‌توانند گره‌های لنفی مناطق وسیعی از بدن را متورم کنند. به عنوان مثال تب مالت و سل و ویروسی به نام سیتومگال، توانایی وسیعی در تورم گره‌های لنفی دارند.
بیشترین علت ورم غدد لنفاوی، ابتلا به یک بیماری عفونی به خصوص یک عفونت ویروسی مثل سرماخوردگی است.
از جمله بیماری‌هایی که باعث بزرگ شدن گره‌های لنفی می‌شود، بدخیمی‌ها است. البته توجه به این نکته بسیار مهم است که این بیمارها به عنوان علت بزرگی غده‌های لنفی بسیار کمیاب و در مقابل بیماری‌های خوش‌خیم خیلی شایع هستند.
برخی بدخیمی‌ها مثل بدخیمی دستگاه لنفاوی و سلول‌های سفید خون موجب بزرگی گره‌های لنفی در خیلی از قسمت‌های بدن شده و این در حالی است که بدخیمی اندام‌های خاص موجب بزرگی غده‌ها در مناطق خاص که شامل ورم کردن گردن نیز می‌شود. به عنوان مثال بدخیمی‌های پستان باعث بزرگی گره‌های زیر بغل می‌شوند و بزرگی گره‌های گردن در اثر بدخیمی حنجره و تیروئید رخ می‌دهد.
عفونت‌های پوست سر، شقیقه و صورت و نیز عفونت‌های سینوس و گوش باعث تورم غدد لنفاوی می‌شوند. یک جراح سرو گردن همه ی اینها را معاینه کرده و در صورت یافتن عفونت، با آنتی‌بیوتیک مناسب آن را درمان می‌کند.
ورم کلی غدد لنفاوی در سرتاسر بدن می تواند نشان دهنده ابتلا به یک بیماری عفونی مثل ایدز، مونونوکلئوز و یا یک اختلال خودایمنی مثل لوپوس یا آرتریت روماتوئید باشد.
در مجموع باید گفت بزرگی غده‌های لنفی خود خطری ندارد و مهم علت آن است. وظیفه پزشک، پیدا کردن علت بزرگی این اعضاست و با مشخص شدن علت بزرگی این غده‌ها راه درمان نیز مشخص خواهد شد.
علت بزرگی این غده های گردن چیست و درمان آن چگونه است؟
واقعیت این است که علل بزرگی این غده‌ها بسیار زیاد است. هرگونه عفونت میکروبی دهان و دندان‌ها می‌تواند باعث بزرگ شدن گره‌های لنفی در منطقه زیر فک‌ها شود. عفونت‌های حلق و حنجره هم براحتی موجب بزرگ‌شدن گره‌های اطراف گردن شده و بیمار در بسیاری موارد نگران می‌شود و به پزشکان مختلف از جمله فوق‌تخصص غدد مراجعه می‌کند. گره‌های لنفاوی زیر بغل نیز در اثر عفونت‌های دست و پستان بزرگ می‌شوند.
گاهی برخی بیماری‌های میکروبی یا بعضی ویروس‌ها می‌توانند گره‌های لنفی مناطق وسیعی از بدن را متورم کنند. به عنوان مثال تب مالت و سل و ویروسی به نام سیتومگال، توانایی وسیعی در تورم گره‌های لنفی دارند.
چه بیماری ای سبب برزگ شدن ورم کردن گردن می گردد؟
از جمله بیماری‌هایی که باعث بزرگ شدن گره‌های لنفی می‌شود، بدخیمی‌ها است. البته توجه به این نکته بسیار مهم است که این بیمارها به عنوان علت بزرگی غده‌های لنفی بسیار کمیاب و در مقابل بیماری‌های خوش‌خیم خیلی شایع هستند.
برخی بدخیمی‌ها مثل بدخیمی دستگاه لنفاوی و سلول‌های سفید خون موجب بزرگی گره‌های لنفی در خیلی از قسمت‌های بدن شده و این در حالی است که بدخیمی اندام‌های خاص موجب بزرگی غده‌ها در مناطق خاص که شامل ورم کردن گردن نیز می‌شود. به عنوان مثال بدخیمی‌های پستان باعث بزرگی گره‌های زیر بغل می‌شوند و بزرگی گره‌های گردن در اثر بدخیمی حنجره و تیروئید رخ می‌دهد.
در مجموع باید گفت بزرگی غده‌های لنفی خود خطری ندارد و مهم علت آن است. وظیفه پزشک، پیدا کردن علت بزرگی این اعضاست و با مشخص شدن علت بزرگی این غده‌ها راه درمان نیز مشخص خواهد شد.
علائم ورم غدد لنفاوی
ورم و بزرگ شدن غدد لنفاوی نشان می دهد در یک محل از بدن، چیزی اشتباه است. وقتی برای اولین بار غدد لنفاوی ورم می کنند، بسته به علت ورم غدد لنفاوی، علائم زیر مشاهده می شوند:
- ورم و بزرگ شدن غدد لنفاوی به اندازه یک نخود یا لوبیا
- آبریزش بینی، گلودرد، تب و سایر علائم عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
- رشد سریع، دائمی و شدید غدد لنفاوی می تواند علامت تومور باشد.
- تب
- تعریق شبانه (عرق کردن در خواب شب)
ورم غده های لنفاوی نشانه چیست؟
ورم غدد لنفاوی ممکن است چیز وحشتناکی به‌نظر می‌آید، اما این آرایشی از لشکریان مدافع بدن است. بیش از ۵۰۰ غدد لنفاوی در سراسر بدن وجود دارد. این غدد مکانی برای تجمع گویچه‌های سفید خون هستند که توسط دستگاه ایمنی و برای مبارزه با عفونت ساخته می‌شوند. وقتی تعداد این گویچه‌ها برای دفاع در برابر تهاجم باکتری‌ها زیاد شوند، غدد لنفاوی متورم می‌گردند.
غدد لنفاوی همچنین بخشی از دستگاه زهکشی بدن است که ضایعات حاصل از جنگ با عفونت را جمع می‌کنند. غدد کوچک‌تر پراکنده در بدن به تعداد گره‌های لنفی بزرگ‌تر می‌ریزند که در چند نقطه تجمع یافته‌اند، از جمله در زیر بغل، کشالهٔ ران و کنار آرواره‌ها. گاهی این گره‌ها در پاسخ به عفونت در ناحیه‌ای دورتر متورم می‌شوند. مثلاً عفونت شست پا ممکن است به ورم غدد لنفاوی کشالهٔ ران منجر شود.
یک غده لنفاوی طبیعی توده‌ای نرم، لاستیکی، و متحرک با قطر کمتر از ۷ میلی‌متر است. وقتی این غده متورم شود، بزرگ، سخت و حساس می‌شود.
غدد لنفاوی گردن بیشتر متورم می‌شوند که معمولاً پاسخی به سرماخوردگی یا عفونت دستگاه تنفس فوقانی است. بیش از ۳۰ درصد غدد لنفاوی بدن در بالای استخوان چنبر و در ناحیهٔ گردن و گلو هستند.
ورم غدد لنفاوی گردن ممکن است نشانهٔ گلو درد ویروسی یا باکتریائی هم باشد. عفونت سینوس‌ها، گوش یا پوست و نیز گرفتاری‌های دندان هم این غدد را متورم می‌کنند و مهم‌تر از همه، تورم غدد لنفاوی می‌تواند نشانهٔ بیماری‌هائی مثل مونونوکلئوز، سل، سیفلیس، و بعضی انواع سرطان، مثل بیماری هوجکین باشد.
تشخیص ورم غدد لنفاوی
همانطور که گفته شد علت ورم غدد لنفاوی بسیار مهم می باشد. از این رو پزشک از راه های زیر برای تشخیص علت ایجادکننده ورم غدد لنفاوی استفاده می کند:
- بررسی وضعیت سلامتی و بیماری های فرد و اینکه ورم غدد لنفاوی چه موقع و چگونه ایجاد شده و اینکه فرد چه علائم دیگری دارد.
- معاینه بدنی فرد بیمار به منظور بررسی اندازه، گرمی، درد و بافت غدد لنفاوی با دست زدن به آن ها در سطح پوست.
- آزمایشات خونی که شامل شمارش کامل سلول های خونی می باشد.
- آزمایشات تصویربرداری با عکسبرداری از قفسه سینه توسط اشعه ایکس یا سی تی اسکن.
- نمونه برداری از غده لنفاوی برای بررسی زیر میکروسکوپ.
درمان ورم غدد لنفاوی
چون تورم غدد ناشی از یک عفونت است، درمان آن نیز درمان بیماری اصلی است.
- آنها را گرم کنید: برای کاهش درد غدد لنفاوی متورم در طی درمان عفونت، حوله‌ای گرم را چهار بار در روز و هر بار به‌مدت ۱۵ دقیقه روی آنها بگذارید.
- گلو درد استرپتوکوکی را درمان کنید: درمان گلو درد استرپتوکوکی بسیار مهم است، چون در غیر این صورت، ممکن است باعث تب ری شود که آسیب شدید به قلب می‌رساند. به‌همین دلیل، اگر تورم غدد لنفاوی با گلو درد همراه است، باید حتماً نزد پزشک بروید تا او نمونهٔ برداشته شده از گلوی شما را برای کشت به آزمایشگاه بفرستد. اگر نتیجهٔ کشت وجود استرپتوکوک را نشان دهد، آنتی‌بیوتیک مناسب برای درمان آن تجویز می‌کند.
- محل عفونت را بیابید: عفونت‌های پوست سر، شقیقه، و صورت و نیز عفونت‌های سینوس و گوش باعث تورم غدد لنفاوی می‌شوند. پزشک همهٔ اینها را معاینه کرده و در صورت یافتن عفونت، با آنتی‌بیوتیک مناسب آن را درمان می‌کند.
- آزمایش کنید: اگر پیدا کردن علت تورم غدد لنفاوی یا علت ورم کردن گردن مشکل باشد، پزشک ممکن است چندین بار شما را معاینه و آزمایش کند. گاهی علاوه بر آزمایش خون، یا پرتونگاری، نمونه‌ای از بافت درون غده لنفاوی را با روش و سوزن مخصوص برداشته و آزمایش می‌کند. در بسیاری موارد، این کار کوتاه‌ترین و دقیق‌ترین روش تشخیص است. پزشک پوست را بی‌حس کرده و با وارد کردن سوزنی در یک غده لنفی کمی از محتویات درون آن را بیرون می‌کشد و به آزمایشگاه می‌فرستد.
- بیشتر مراقب غدد لنفاوی باشید: پزشک برای تشخیص علت تورم ممکن است از پرتونگاری کمک بگیرد. یا با عمل جراحی یک غده را بردارد. در ناخوشایندترین موارد، که وجود بدخیمی در دستگاه لنفاوی است، پزشک بیماری را با داروهای ضد سرطان درمان می‌کند.
با توجه به اینکه علت ابتلا به تورم غدد لنفاوی متفاوت است درمان این بیماری نیز متفاوت خواهد بود. درنتیجه درمان بستگی به علت آن دارد.
- عفونت ها: رایج ترین درمان ورم غدد لنفاوی در اثر عفونت باکتریایی، استفاده از داروهای آنتی بیوتیک است. اگر ویروس ایدز باعث ورم غدد لنفاوی شده باشد، درمان این بیماری باعث بهبودی ورم می شود.
- اختلال خودایمنی: اگر یک بیماری خاص مثل لوپوس یا آرتریت روماتوئید باعث ورم غدد لنفاوی شده باشد، درمان این ورم بر اساس درمان بیماری ایجادکننده آن است.
- سرطان ها: بهبودی غدد ورم کرده در اثر سرطان، بستگی به درمان سرطان دارد. بسته به نوع سرطان، راه های درمان شامل عمل جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی است.
درمان های خانگی
اگر ورم غدد لنفاوی، درد و ناراحتی ایجاد کند، برای تسکین این علائم می توانید به توصیه های زیر عمل کنید:
- استفاده از یک حوله گرم
- استفاده از داروهای مسکن (درصورت مشورت با پزشک)
- استراحت کافی
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
- ورم غده لنفاوی دو هفته پس از خوب شدن عفونت هنوز وجود دارد.
- غدد لنفاوی تمام بدن ورم کرده‌اند.
- بدون سرماخوردگی، عفونت سینوس، گوش یا دستگاه تنفس فوقانی غدد لنفاوی ورم کرده‌اند.
- غدد لنفاوی بزرگ و سفت هستند و حرکت نمی‌کنند.
- همراه با ورم غدد لنفاوی گردن، تب، اشکال در بلع، گلو درد مزمن، یا اشکال تنفس وجود دارد، مخصوصاً اگر سیگار می‌کشید یا الکل مصرف کرده‌اید.
- در خصوص ورم گردن یکی از غده‌های لنفاوی گردن بزرگ‌تر از سایر غدد شده است.
